Η ονομασία Πειραιάς φαίνεται πως προήλθε από το αρχαίο ρήμα «περαιόω» που σημαίνει «περνώ κάποιον αντίκρυ» διαπορθμεύω, γιατί στους αρχαίους χρόνους ο Πειραιάς ήταν νησάκι. Μεταγενέστερα το νησάκι εκείνο ενώθηκε με την ξηρά από τις προσχώσεις υλικού που κατέβαζαν oι χείμαρροι. Και έτσι έγινε χερσόνησος, η λεγόμενη σήμερα «Πειραϊκή χερσόνησος».

Η πρώτη σοβαρή ανάπτυξη του Πειραιά συμπίπτει με τις αρχές του Ε’ αιώνα π.Χ.